Το παρόν δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Νέα Κρήτη την 23/11/2011
Να ξεκαθαρίσω κάτι εξαρχής: η "κρίση χρέους" είναι στην καλύτερη περίπτωση ένα απλώς στάδιο στη μεταλλαγή της παγκόσμιας οικονομίας, στη χειρότερη απλώς μία πρόφαση για να δρομολογηθούν προαποφασισμένες αλλαγές. Αυτό λίγο ή πολύ δίνει και την απάντηση στο μεγάλο "γιατί": Γιατί η Ευρώπη, η "Ευρωπαϊκή Ένωση" ή αν θέλετε η "Ακόμη πιο ενωμένη Ευρωπαϊκή Ένωση" που είναι η ευρωζώνη, δεν προχώρησε στις ενδεδειγμένες κινήσεις για να σταματήσει εν τη γενέσει του το φαινόμενο της χιονοστιβάδας που απειλεί αυτή τη στιγμή την ύπαρξη του ευρώ - ή αν θέλετε, την ίδια την ύπαρξη του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Ακόμη και συστημικοί οικονομολόγοι έχουν εξαρχής διαπιστώσει το προφανές: η Ε.Ε. θα μπορούσε να "διασωθεί" εδώ και ένα χρόνο, εφόσον προχωρούσε στην έκδοση ευρωομολόγου, άρχιζε να τυπώνει χρήμα και κατάφερνε να εντάξει την ΕΚΤ σε ένα μηχανισμό ουσιαστικής διόρθωσης των προβλημάτων που προκαλεί η συμπεριφορά των "αγορών". Αυτές οι τρεις πολύ απλές κινήσεις θα μπορούσαν να θέσουν τέρμα στα προβλήματα και να δώσουν μια νέα πορεία στην ενωμένη Ευρώπη και στο ευρώ ειδικότερα. Παράλληλα, καθώς θα ήταν απόλυτη ανάγκη να προχωρήσει η Ε.Ε. σε κινήσεις "στενότερης συνεργασίας", προκειμένου να περπατήσει κάτι τόσο ρηξικέλευθο όπως είναι το ευρωομόλογο, θα πηγαίναμε ταυτόχρονα και σε ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών και θα γινόταν ένα μεγάλο βήμα προς την "ευρωκυβέρνηση".
Όλα αυτά όμως αποδείχτηκαν υπεράνω των διοικούντων την Ευρώπη σε αυτήν τη συγκυρία. Οι συντηρητικοί Γερμανίας και Γαλλίας αποδείχτηκαν για μία ακόμη φορά κατώτεροι των περιστάσεων, αποδείχτηκε ότι ακριβώς αυτό που είχε ανάγκη η Ευρώπη αυτή τη στιγμή είναι αυτό που δεν επιθυμούν. Έγραψα παραπάνω για προδιαγεγραμμένη πορεία και προαποφασισμένες αλλαγές. Η πραγματικότητα ωστόσο είναι κατά τι πιο περίπλοκη: τα κέντρα εξουσίας είναι περισσότερα από ένα και ο ανταγωνισμός μεταξύ τους είναι λυσσαλέος και ανελέητος. Ναι, όλοι έχουν βάλει στο στόχαστρο την ευημερία των εργαζομένων και επιθυμούν "ανταγωνιστικότητα" για την Ευρώπη, ωστόσο τόσο οι επιμέρους στοχεύσεις όσο και ο τρόπος υλοποίησης των στόχων διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους. Όπως διαφέρουν και τα συμφέροντα, σε αρκετές περιπτώσεις.
Σε αυτήν την περίσταση, λοιπόν, η Γερμανία "έριξε το βάρος της" υπέρ εκείνων που δεν επιθυμούν ευρωκυβέρνηση (τουλάχιστον όχι με όρους σχετικής ισοτιμίας) και υπέρ εκείνων που επιθυμούν την περιχαράκωση στα κεκτημένα της κάθε χώρας και στην "εξόντωση" εκείνων που αποδεικνύονται "όχι ιδιαίτερα φερέγγυοι". Επίσης, έριξε το βάρος της υπέρ εκείνων που δε θέλουν τύπωμα χρήματος γιατί θεωρούν ότι θα χάσουν από τον πληθωρισμό.
Η μικρή λεπτομέρεια που τους διαφεύγει είναι ότι η γερμανική λ.χ. ευημερία είναι δομημένη πάνω στα χρέη του ευρωπαϊκού νότου (και της υπόλοιπης Ευρώπης). Με τη διάλυση της παραγωγικής δυνατότητας στην Ελλάδα και την Ισπανία και την Πορτογαλία και τον περιορισμό της στην Ιταλία, οι Γερμανοί βιομήχανοι απέκτησαν τεράστιες αγορές για τα προϊόντα τους - η Ελλάδα ήταν μία από τις... προνομιούχες εισαγωγείς γερμανικών αυτοκινήτων λ.χ.!
Η Ευρώπη λοιπόν έχασε την ευκαιρία της. Η ευρωζώνη θα πιει μέχρι τέλους το πικρό ποτήρι - και το ζήτημα είναι αν θα οδηγηθούμε σε κατάρρευση του ευρώ, που με τη σειρά της θα συμπαρασύρει σε μια πρωτοφανή ύφεση όχι μόνο την ευρωζώνη αλλά ολόκληρη τη Δύση. Χρόνος υπάρχει για να ληφθούν μέτρα που θα σταματήσουν την πορεία στο γκρεμό, αλλά ο χρόνος πλέον είναι λίγος και τα μέτρα θα πρέπει να είναι αυστηρά. Προς Θεού, όχι άλλη δημοσιονομική πειθαρχία, η λιτότητα είναι που στέλνει την Ευρώπη στο βάραθρο. Τόνωση των αγορών, διαθεσιμότητα χρήματος, ενιαία στάση ενάντια στις "αγορές" (ευρωομόλογο, δηλαδή), αυτές είναι οι κινήσεις που μπορεί να σώσουν την παρτίδα. Διαφορετικά... το κραχ του 1929 θα είναι ένα απλό ανέκδοτο μπροστά σε αυτό που θα συμβεί σε ένα ή ενάμιση χρόνο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου